home nieuws agenda interne competitie jeugd interactief over smb contact
nieuwsoverzicht 2024
nieuwsoverzicht 2023
nieuwsoverzicht 2022
nieuwsoverzicht 2021
nieuwsoverzicht 2020
nieuwsoverzicht 2019
nieuwsoverzicht 2018
nieuwsoverzicht 2017
nieuwsoverzicht 2016
nieuwsoverzicht 2015
nieuwsoverzicht 2014
nieuwsoverzicht 2013
nieuwsoverzicht 2012
nieuwsoverzicht 2011
nieuwsoverzicht 2010
nieuwsoverzicht 2009
nieuwsoverzicht 2008
nieuwsoverzicht 2007
nieuwsoverzicht 2006
nieuwsoverzicht 2005
nieuwsoverzicht 2004
nieuwsoverzicht 2003
nieuwsoverzicht 2002
nieuwsoverzicht 2001
nieuwsoverzicht 2000

Beelden uit Dieren

vrijdag 11 augustus 2017
In de laatste week van juli en de eerste week van augustus vond in Dieren het Open Nederlands Schaakkampioenschap plaats. Een mooi toernooi waar 9 grootmeesters, vele meesters en honderden amateurschakers aan deelnamen. SMB was aardig vertegenwoordigd. Lucas de Jong, Henk van den Berg en ikzelf deden mee aan de vierkampen; Jelmer Wedholm, Peter Schut, Hans van Leeuwen, Maarten Smit, Thomas Manschot en Rob Lubbers in respectievelijk de A, B en C-groep.

Voor mij was het de eerste keer en ik scoorde een tweede plaats in mijn groep. Ik geloof dat de andere SMB-ers ook wel aardig presteerden (zie de scores op de website van het kampioenschap) en tijdens de gezamenlijke treinreis van Nijmegen naar Dieren hoorde je vrolijke verhalen hoe hun partijen zoal verlopen waren. Al met al een goede schaaksfeer in Dieren. Heb me goed vermaakt, volgens mij de andere SMB-ers ook.

Over de scores en partij analyses van het toernooi kun je veel terugvinden en teruglezen. Wat me altijd bij zo'n groot toernooi positief opvalt zijn ook de beelden van de actieve schakers. Daar wordt echter bijna nooit bij stil gestaan en dat is best jammer. Hun lichaamshouding en lichaamstaal is namelijk prachtig om te zien en te ervaren. Daarom hier een column erover.


De ene schaker zit er bevroren en versteend bij, de ander elegant met zijn handen in zijn haar, de derde met zijn handen onder de kin, de vierde met zijn hoofd vlak boven het bord, de vijfde achteroverleunend, de zesde met zijn notatiepen in zijn oor, de zevende met gevouwen handen voor zijn neus, de achtste met zijn handen in zijn zij en stuurs kijkend naar het bord, de negende helemaal met zijn gezicht weggedoken achter zijn handen, de tiende... etc. etc. Ga zo maar door. En allemaal geconcentreerd en helemaal in hun eigen wereld opgesloten en verzonken. Dergelijke krachtige en interessante beelden zijn een goudmijn voor fotografen, beeldend kunstenaars en tekenaars. Zulke modellen vragen gewoon erom vastgelegd en vereeuwigd te worden. Ze poseren ook gratis en voor niets.

Toen ik vroeger op de kunstacademie zat kregen we modeltekenen. Leuk om te doen maar ik vond altijd dat het model kunstmatig in een bepaalde houding werd gezet of gedirigeerd. Dat correspondeerde dan naar mijn gevoel vaak niet met de persoon en zijn uitstraling die je moest afbeelden. Hij of zij was niet helemaal zichzelf qua houding en performance.

Hoe anders is dat bij schakers. Iedereen toont zich tijdens het schaken heel authentiek. Er is niets gekunstelds aan. De schaker, de persoon, valt samen met zijn lichaamshouding en lichaamstaal. Hij of zij is zichzelf. De schaker denkt intensief na over zijn partij en is niet bezig met poseren. Dat maakt het visuele beeld eerlijk en leuk om naar te kijken. Vaak de moeite waard om vast te leggen. Ik werd er in ieder geval door geïnspireerd om met die beelden iets te doen; heb tijdens het toernooi (tussen het schaken door) her en der wat foto's gemaakt van schakers, van hun lichaamstaal en houdingen die me als kijker boeiden. Vervolgens in mijn atelier tekeningen ervan gemaakt.

Het voordeel van een tekening is, boven een foto, dat je verschillende beelden kunt samenvoegen, composities kunt veranderen en componeren en uiteraard kunt spelen met kleur/lichtval en allerlei niet wezenlijke details kunt weglaten.

Ik heb me daarbij in eerste instantie gericht op de SMB-ers. Daar ligt bij zo'n toernooi toch mijn eerste betrokkenheid. Hierbij een overzicht van deze tekeningen. Het ging me niet zozeer om de spelers qua gelijkenis te treffen (al denk ik wel dat je ze kunt herkennen) maar meer om te pogen de schaakatmosfeer en de lichaamshoudingen op een artistieke teken technische manier te treffen. Geen kopie van de realiteit, maar een verbeelding van deze werkelijkheid.

Ik heb er met plezier aan gewerkt. De tekening van Maarten en Thomas spreekt me persoonlijk het meeste aan. Maar misschien komt dat ook wel omdat ik deze partij als enige voor een goed deel heb gevolgd en deze partij echt erg spannend en bijzonder was. Maarten offerde twee stukken voor aanval maar kwam hopeloos verloren te staan, wist zich toch staande te houden door constant schaakjes te geven met dame en toren maar was echt op termijn kansloos. De dag erna hoorde ik dat hij Thomas mat had weten te zetten. Verbluft hoorde ik het aan. Schaken blijft verrassen en als ik naar die tekening kijk voel ik nog steeds een beetje die verrassing van het resultaat van de gespeelde partij. De beleving van de tekening wordt er sterker door.

Voorlopig genoeg schakers getekend, zelf schaken blijft minstens zo leuk. Op dus naar Beuningen voor een potje zomerschaak.

Frans Drummen

P.S. Dank aan de modellen Lucas, Thomas, Maarten, Henk, Peter, Rob, Jelmer en Hans.


wachtwoord vergeten?