Alle hens aan dek voor Zutphen 1 tegen SMB 2

OSBO-cup 1e ronde, maandag 8 december 2014
SMB 2 - Zutphen 1 1½-2½
1. Guus Alberts (1723) - Klaas Hagendijk (1964) 0-1
2. Jelmer Wedholm (1727) - Nagib Zafari (1919) 0-1
3. Hans van Leeuwen (1720) - Eric Kloppers (1880) ½-½
4. Huub Jansen (1744) - Aleksandr Sahakian (1810) 1-0

Dit seizoen nemen drie vierkoppige SMB-teams (SMB 1, 2 en 3) deel aan de OSBO-cup, de bekercompetitie van de OSBO. Om organisatorische redenen bestaat de 1e ronde uit slechts drie wedstrijden. SMB 1 en SMB 3 komen pas in ronde 2 in actie, die uiterlijk op 21 februari 2015 moet zijn afgewerkt. De winnaar van de OSBO-cup mag volgend jaar meedoen aan de bekercompetitie van de KNSB. De winnaar van OSBO-cup van vorig jaar, BSV Bennekom, ligt er overigens voor die competitie al uit: het verloor in de eerste ronde met 4-0 van PION (Groesbeek)...

SMB 2 werd voor de eerste ronde gekoppeld aan het sterke Zutphen 1, dat momenteel aan kop gaat in OSBO klasse 1b. Met één nog aan de gang zijnde partij en een 1½-1½ tussenstand leek het uit te draaien op snelschaakpartijen, want hoewel Guus een pion achter stond, verkeerde zijn tegenstander in ernstige tijdnood. Maar is het niet juist op zulke momenten dat een groot ratingverschil (in dit geval 241 punten) zich doet gevoelen?

Over de partijen valt het volgende te melden.

Jelmer over zijn partij aan bord 2: "Ik kwam terecht in een voor mij onbekend gebied in de opening. Mijn tegenstander koos ervoor een van zijn torens buitenspel te zetten in ruil voor veel druk op de damevleugel. Dit liet ik toe, in de hoop op tegenspel op de zwarte koning. Dit plan bleek uiterst dubieus, maar mijn tegenstander wist niet optimaal te profiteren. We kwamen terecht in een eindspel met zware stukken. Ik wist de boel enigszins bij elkaar te houden, maar niet snel daarna gaf ik een pion weg, ik had inmiddels al een flinke achterstand op de klok. Hierna besloot ik alles of niets te spelen, en een laatste wanhopige aanval te lanceren. Door de slechte positie van de zwarte toren zou ik toch op zijn minst eeuwig schaak moeten kunnen geven. Mijn tegenstander wist zelf ook niet echt het hoofd koel te houden, en ik kreeg nog een goede kans. Helaas had ik nog maar dertig seconden op de klok, en koos ik hier voor 35.gxh6+?; dit activeert de toren. 35.Dg4! had goede remisekansen gehouden. Let vooral op de mogelijkheid om op c8 binnen te komen. Er volgde 35... Txh6 36.Dg5+ Tg6 en niet veel later drong de zwarte dame binnen via c6-h1 om de genadeklap uit te delen."

Ikzelf speelde aan bord 3 tegen Eric Kloppers, tegen wie ik een klein jaar geleden ook al had gespeeld. Die partij verloor ik toen nipt. Ditmaal werd het remise. Mijn tegenstander verkreeg (groot) voordeel door in de opening een paar (!) tempo's te winnen. Mijn achterstand in ontwikkeling die daarvan het gevolg was, werd me bijna fataal.

Een stelling om niet vrolijk van te worden als je zwart hebt. Groot was mijn opluchting toen wit nu 13.g5? speelde in plaats van 13.h5 (om onmiddellijk mijn slechte ontwikkeling af te straffen). Zodra punt g6 is verzwakt en de h-lijn open is, kan wit gaan nadenken over offercombinaties (eerst een keer Pg5 en dan Lxg6 bijvoorbeeld). Een eventuele tegenactie van zwart komt toch te laat. Vrij snel hierna kon ik wits aanvalskansen tenietdoen door afruil van enkele lichte stukken. Weer wat later kreeg ik zowaar het initiatief maar uiteindelijk werd het in gelijke stelling remise door zetherhaling. Een niet al te beste partij van zowel wit als zwart.

Als je weet dat er een combinatie in de stelling zit, is deze vaak niet zo moeilijk te vinden, zoals bij een tactische opgave uit een Stappenboekje. Je weet immers dat er een oplossing is. Maar zo'n combinatie in een echte partij herkennen, is al heel wat moeilijker. Door de aard en duur van de partij kan de alertheid op tactische situaties zijn scherpte verliezen, met alle gevolgen van dien. Huub Jansen liet in zijn partij aan bord 4 zien dat met zijn tactische alertheid weer snor zit.

Huub over zijn partij: "Een rustige opzet in het Semi-Slavisch liep in het middenspel uit op een prettig voordeeltje, wat initiatief via de voorpost e5 en wat meer mogelijkheden voor mijn stukken. Waar ik een paar maanden geleden een koningsaanval op touw zou hebben gezet, zocht ik het nu in manoeuvres van mijn stukken en een langzame versterking van mijn positie benevens spel op de damevleugel. Dat lukte wonderwel. In het diagram heeft zwart de gevaarlijk ogende tegenstoot 32... c5 gespeeld. Ik zag nog geen goed vervolg en ruilde eerst maar op c5: 33.bxc5. Na het verwachte terugslaan op c5 dacht ik eerst nog na over een damezet naar a4 maar dan kan wit het doormarcheren van de zwarte pion naar c4 niet verhinderen en is de stelling ongeveer gelijk. Na een paar minuten zag ik in een lumineus moment echter de winnende combinatie: 34.Lxc8, een dameoffer dat niet mag worden aangenomen en plotseling sta ik een kwaliteit en pion voor. In deze hopeloze stelling gaf mijn Armeense tegenstander twee zetten later op."

Tactische alertheid dus, al had wit in de diagramstelling eigenlijk gelijk al 33.Lxc8 moeten spelen. Na 33.bxc5 kan zwart de schade immers nog iets beperken met 33... Tb8, al heeft wit ook dan winnend voordeel.

Het verslag van onze tegenstander is hier te lezen.

Hans van Leeuwen