Venetië is bij de oudere schaker bekend als belangrijke schaaklocatie. Decennia lang vond er jaarlijks een internationaal schaaktoernooi plaats. De wereldtop nam daar aan deel. In 1967 wist Jan Hein Donner een van de belangrijkste overwinningen uit zijn carrière te behalen door het toernooi te winnen en daarbij zelfs de wereldkampioen Tigran Petrosian achter zich te laten. De politiek geëngageerde Donner veroorzaakte een rel door zijn prijs, een gouden sieraad, te willen doneren aan het Medisch Comité Vietnam, opdat die er medicijnen van kon kopen of desnoods machinegeweren voor de Vietcong.
Dat schaakimago heeft de stad helaas verloren. Het toernooi bestaat al lang niet meer. Venetië is en blijft nu bekend voor zijn stadsschoon/cultuurhistorie, zijn massa toerisme en "last but not least" voor zijn Kunst Biënnale.
De Kunst Biënnale betreft een tweejaarlijkse kunstmanifestatie waarbij tientallen landenpaviljoens te bezichtigen zijn, ingericht met moderne kunst. In het eeuwenoude scheepsarsenaal van de stad, een enorm bouwkundig complex, zijn de individuele kunstenaars, die door de landen zijn afgevaardigd, ook met werk vertegenwoordigd. Daarnaast zijn in allerlei Palazzi, de fraaie woonhuizen en middeleeuwse paleizen, nog talloze andere kunstinstallaties te zien. Voor kunstliefhebbers en kunstenaars is de Biënnale eigenlijk "een must".
Ik wilde er al eerder een keertje naar toe. Ik vroeg Jaap van Gelderen of hij misschien mee wilde. We hadden wel eens eerder samen een expositie en een museum bezocht en dat was goed bevallen. Jaap was meteen in voor Venetië. Hij was er ook nog nooit geweest en zag zo'n city-trip van 6 dagen in combinatie met moderne kunst zeker zitten. We boekten de reis (vervoer per trein) en vertrokken zaterdag 19 oktober naar de Biënnale. Ik nam mijn magnetische schaakspelletje mee. Zo konden we tijdens treinreis heen en terug en verblijf ter plekke een schaaktweekamp te houden. We speelden zonder klok.
Schaken in een trein gaat prima, zeker als het gaat om een lange reis. Je vergeet zelfs de tijd en treincoupe-genoten (vooral oudere dames bleek) vinden het spannend en intrigerend om je te zien spelen. Reisgenoten van ons gezelschap informeerden regelmatig naar de stand.
Toen we zondag 20 oktober in de namiddag aankwamen in Venetië stond het 3-2 voor Jaap. Eén partij die ik won werd geschrapt. Tijdens die partij was een paard waaraan het magneetje ontbrak, tijdens het spelen van het bord geraakt. Geen van ons beiden had het gemerkt en in de loop van de lange partij hadden we mijn stuk voorsprong beiden als iets vanzelfsprekends ervaren. (Denkpatronen: "Ik heb iets gemist, zal wel met die afruilcombinatie te maken hebben,.etc.) Toen het paard bij de volgende partij kwijt bleek gingen we zoeken. De hele treincoupé met alle bagage werd op zijn kop gezet, onder zitbanken gekropen, etc. Het stuk vonden we uiteindelijk in mijn openstaande rugzak waar het tijdens de partij heel stilletjes was ingevallen.
Aangekomen in Venetië-stad werden we door de reisorganisatie naar ons onderkomen gebracht. Een oud klooster in de middeleeuwse wijk Dorsoduro. Geen hotel in de commerciële zin van het woord. Meer een overnachtingsmogelijkheid voor pelgrims, rustzoekers en asceten. Er heerste een Spartaans regime. Je moest om 24 uur binnen zijn, geen tv op de kamers, een sobere nette inrichting. Een doodstille binnenhof en een Mariabeeld bij de receptie. Een vriendelijke non, die geen woord Engels sprak, bewaakte streng het sleutelrek. We vonden het authentiek en leuk. Zo niet toeristisch.
Jaap en ik gingen meteen de stad in, te weten naar het San Marco plein. Op de kade zagen we algauw een gigantisch cruiseschip langsvaren. Een verschrikkelijk banaal gezicht. De historische prachtige gebouwen aan de kade verschrompelden van ingehouden schaamte. Toen we de dag erna (maandag) in een rij stonden voor het Guggenheim museum hoorden we een Amerikaans echtpaar klagen dat hun cruiseschip maar 1 dag in Venetië bleef en dat de Biënnale, waarvoor ze speciaal vanuit Arizona geboekt hadden, op maandag dicht was. Jaap en ik hadden heerlijk leedvermaak.
We bezochten veel kunstlocaties de dagen erna, vooral het bekende Arsenaal en de Giardini tuinen waar de Biënnale met zijn ongeveer 100 kunstpresentaties zijn basis heeft. Daarnaast dwaalden we door de prachtige stad (soms apart, soms met zijn beiden). Erg leuk om 's avonds op een terras bij te praten. Buitengewoon plezierig is het feit dat Venetië de enige stad is waar je geen verkeerslawaai hoort; geen auto's, scooters, bussen, etc. Iedereen loopt of vaart. Dat zorgt voor een heerlijke relaxte sfeer.
Woensdagavond kwam op een terras een mailtje van Henny Goverde binnen dat Jaaps team, SMB 2, de avond ervoor met 4.5-3.5 gewonnen had van PION 1. We hebben samen ter plekke het glas geheven.
Het kunst kijken werd soms teveel. Het verwerken van alle beeldindrukken kent zijn grenzen. Daarom hebben we overdag ook, zonder direct doel, de fraaie stadswijken verkend. 's Avonds in ons hotel-klooster, ging onze schaaktweekamp verder. Onze favoriete schaakplek was een meditatieve gangruimte. We zaten naast een boekenkast met vergeelde heiligenbeelden en oude religieuze boeken. Jaap wist daar zijn lichte voorsprong uit te bouwen, vooral omdat hij mijn behandeling van de Caro-Kann opening (doorschuifvariant) telkens wist lek te prikken. Ik heb me voorgenomen die opening nog eens goed te gaan bestuderen. Op het eind van de laatste avond stond het 8-5 in zijn voordeel.
Tijdens de terugreis nog heel wat spannende potjes. Vlak na Keulen wist ik de laatste partij te winnen, daardoor had ik vrede met de finale eindstand, te weten 11-8 voor Jaap.
Al met al, het was een zeer geslaagde Venetië trip en het schaken hartstikke spannend.
Frans Drummen
|
|
