Een halve kater

vrijdag 14 februari 2014
Dinsdag 11 februari stond het te gebeuren. SMB 4 en Rhenen speelden in de 5e ronde tegen elkaar voor de koppositie in de derde klasse 3E OSBO. Locatie 't Hert, dus een thuiswedstrijd voor ons team. Stand in onze klasse na de 4e ronde, met nog de 4 kanshebbers (van de 8 deelnemers) op de titel:

Rhenen 6 matchpunten 15 bordpunten
SMB 4 5 matchpunten 15 bordpunten
De Cirkel 5 matchpunten 14 bordpunten
Koningswaal 5 matchpunten 12 bordpunten

Spannend schaak kon worden verwacht. Een nederlaag zou zo goed als zeker de titelaspiraties van het betreffende team de grond in boren, bij een gelijkspel zou SMB deze aspiraties niet meer in eigen hand hebben en volledig afhankelijk worden van andere uitslagen. Bovendien zou SMB alleen nog een theoretische (en geen grote) kans hebben om eerste te kunnen worden. Er stond dus veel op het spel. We gingen voor winst, de volle winst en niks anders. Onze bordsamenstelling was als volgt: bord 1 Geurt Gijjsen, 2. Pieter van Groenestijn, 3. Henny Goverde, 4.Jan Schillings, 5. Frans Drummen, 6. Peter Groenewald. Een terugblik op de partijen, in chronologische volgorde van aflopen.


bord 6. Peter:
Na een evenwichtige opening sloeg de tegenstander van Peter met zijn loper in op h3 en ruilde daarmee zijn loper tegen 2 pionnen. Het was moeilijk in te schatten of deze ruil gelijkwaardig was. De koningsstelling van Peter (hij had kort gerokeerd) lag open en zijn tegenstander had bovendien een toren op h8 staan. Het vereiste secuur spelen. Helaas maakte Peter in het vervolg van de partij in het middenspel een positionele fout waardoor hij zijn dame moest geven om mat te voorkomen. Ik zat naast Peter en zag het gebeuren. Balen.

Juist op dat moment begon mijn eigen stelling ook "te schuiven en te wankelen", maar daarover straks. Ik vermeld het echter hier omdat schaken veel met zelfvertrouwen te maken heeft en dat begon, met betrekking tot het teamresultaat, op dat moment (rond de klok van 21.30 uur) aardig af te kalven. Peter verliezen? De man bij uitstek die onze winstpunten tot dusver binnen haalde? Peter deed nog een manmoedige poging tot mataanval met torenverdubbeling, loper-en paardaanval. Het werd zowaar weer eventjes heel spannend op dat bord. Het bleek echter gezichtsbedrog want zijn tegenstander kon de kamikaze-aanval van Peter goed opvangen, won nog een stuk en kon mat geven. Geen goed begin voor SMB en het verwachte "schaak van hoog niveau" werd deze keer niet gehaald.

bord 4. Jan
Ik heb Jan niet meer kunnen spreken over zijn partij, dus ik kan er maar beperkt iets over vertellen. Wat ik ervan zag uit mijn ooghoeken, het ging gelijkwaardig op, een positionele partij met de nodige afruilen. Er bleef een pionneneindspel over (als ik me goed herinner, de beide koningen met ieder iets van 4 of 5 pionnen) dat aardig in elkaar geschoven stond. Er werd hier tot remise besloten. Ik hoorde beide spelers nog mompelen "er zat echt niet meer in".

bord 1. Geurt
Geurt kwam niet goed uit de opening. Hij vertelde me na de partij dat zijn tegenstander de opening erg goed en snel speelde. Geurt kwam beslist minder te staan en bovendien had hij veel tijd in de openingsfase verbruikt. Naarmate het spel vorderde kreeg Geurt wat meer lucht en gaandeweg de partij zelf ietwat van tegenkansen. Zijn tegenstander bood, overigens nog steeds met een kleine plusstand en bij nog heel wat stukken op het bord plots remise aan. Geurt accepteerde. Begrijpelijk. Enerzijds omdat hij vreesde bij het vervolgen van de partij onder nog meer tijdsdruk te geraken, anderzijds omdat hij zich niet helemaal fit voelde.

bord 5. Frans
Ik speelde met zwart tegen Gerard de Visser, een speler waar ik enige maanden geleden in het Lotustoernooi (Koningswaal versus Beuningen) in een goede partij (van meer dan 100 zetten) van won. Die mooie en welverdiende overwinning, éé van de weinige overigens dit jaar, gaf me extra vertrouwen vooraf. In een Damegambiet ging het ook in de eerste fase (tot de 19e zet) gelijk op. Toen rukte mijn tegenstander op met een gevaarlijke pion-opstoot f4. Ik had kort gerokeerd en ik had de keuze tot een actieve tegen-opstoot van een pion naar f6 of "nog even de zaak aankijken" en eerst mijn torens beter in het spel te brengen en pas later mijn f-pion op te spelen. Ik maakte hier de eerste echt foute keuze in de partij. Ik wilde als het ware het gevaar niet zien, bleef een beetje gevoelsmatig "op veilig spelen" en speelde een passieve torenzet. Niet actief genoeg, te traag van reactie. Dat werd afgestraft. Gerard de Visser zag zijn kans schoon, dwong mijn koningsstelling binnen, won een pion en stond qua stukken virtueel gewonnen.

Ik heb de partij op de computer vandaag geanalyseerd. Bij de 20e zet stond ik volgens het oordeel van de computer op min 3.29 en dan ben je eigenlijk volstrekt kansloos voor het vervolg. Ik kwam echter zowaar nog een beetje terug in de partij, deed goed defensief werk en mijn tegenstander niet de beste zetten. (Bij de 27e zet gaf de computer als oordeel dat ik nog maar min 0.91 stond.) Ik begon tijdens die periode achter het bord zelf ook weer enigszins te geloven dat er nog lijfsbehoud gloorde. Ik stond, weliswaar bij een slechte stelling, nog steeds slechts 1 pion achter. Toen ging bij de 29e zet het licht uit. Ik sloeg een, bij nader inzien, vergiftigde pion, waardoor zijn loper vrijkwam en meteen een sluimerende mataanval vaart gaf. Nog een paar zetten later moest ik opgeven vanwege een niet te pareren mat.

Erg teleurstellend dit resultaat. Niet alleen voor mezelf (een kater aan overgehouden) maar ook voor het team. We stonden vet achter. 1-3. Samen met Willem Dentz en anderen dromden we nu rond de borden van Henny en Pieter. Onze eerste inschatting (zo rond de klok van 22.30 uur) was dat Henny wel remise zou houden maar dat Pieter het moeilijk had. Een winstpartij verwachtten wen niet meer. Dat betekende een verlies einduitslag van 2-4.De kater groeide. Maar bij schaken kan (gelukkig) de verwachting zo omslaan. Zo ook nu.

bord 2. Pieter
De ratingloze maar goed scorende tegenstander Daniel van Dam, kwam met zwart redelijk uit de opening. Toen de spelers, op initiatief van Pieter, de gebaande wegen verlieten kreeg Pieter een klein voordeeltje. In het middenspel de nodige verwikkelingen die ongeveer een gelijke stand als resultaat gaven. Het eindspel heb ik goed kunnen volgen. Toen Pieter nog iets van 10 minuten op de klok had bood zijn tegenstander (die ook meer tijd had) remise aan. Normaliter zou Pieter dat beslist hebben moeten accepteren, hij stond namelijk een pion achter en had zelf geen acute dreiging. Hij weigerde het remiseaanbod echter resoluut, gezien de team-totaal-stand. Heel dapper en consequent. Wim Dentz was er, aan de zijlijn toekijkend, zichtbaar door ontroerd. In een sneltreinvaart vlogen nu de zetten over het bord en ik geef nu het commentaar van Pieter zelf bij dit eindspel.

"Ik koos een verkeerd plan met als gevolg: pion kwijt en slechte stelling. Daarnaast had ik een tijdsachterstand (14 tegen 10 minuten). Dat laatste was niet het grootste probleem, want er zouden steeds 10 seconden per zet bijkomen. Na het slaan van de pion, bood mijn tegenstander ook nog eens remise aan. Niet een signaal van iemand die zich zeker voelt en ondanks dat ik erg slecht stond besloot ik uit teambelang toch maar door te spelen. Die beslissing pakte goed uit want in de eindfase bleek ik een stuk slagvaardiger dan mijn tegenstander. Na een fraai mat zat SMB 4 weer in de wedstrijd. Teamleider Wim Dentz was kennelijk wel tevreden over mijn partij (of tenminste het resultaat) want de beloning bleef niet uit: cola met een rietje!" Een ongelooflijk winstpunt werd binnengehaald. Hoera en gejuich bij al het SMB-volk. We konden nog hopen op een gelijjkspel tegen Rhenen. Mits uiteraard Henny zou weten toe te slaan.

bord 3. Henny
Henny had in de beginfase moeilijk gestaan, kwam allengs beter te staan en toen ik zijn partij op het eind van de avond kon gaan volgen zag ik dat hij twee pionnen voorstond. Hoe hij dat voor mekaar gekregen heeft is me onduidelijk maar zijn materiële voorsprong deed mijn hart wel sneller kloppen. Zou hier dan de zo hard gewenste winstpartij komen? In het eindspel hadden beide spelers naast de koning, ieder een toren en een paard en respectievelijk 1 en 3 pionnen. Als Henny zijn zware stukken kon afruilen moest het vinden van een winnende route niet zo moeilijk meer zijn. Maar zijn tegenstander kon aardig combineren met zijn toren en paard, een vork lag op de loer en hij wist permanente schaakdreigingen in zijn spel te vlechten. Toch kwam het goed. Misschien door de oplopende tijdsdruk overzag zijn tegenstander een dubbelaanval met gedwongen afruil. Henny hield zelfs een stuk over. De winst was binnen. Het "gehoera" en gejuich van het omstaande SMB-volk intensiverend. Eindstand: 3-3.

Niemand, echt niemand, had dit gelijke spel tegen Rhenen een uur eerder nog verwacht. Mijn kater werd er in ieder geval meteen door gehalveerd. We hebben dan wel ons primaire doel niet gehaald (winnen als team), maar er gebeurde toch zoveel spannende onverwachte schaaksensatie en goede strijd dat je niet ontevreden kunt zijn. Ben benieuwd naar de resultaten van de andere teams in onze klasse. Wie weet allemaal gelijkspel, dan...

Frans Drummen